30 września 2022 roku odbyły się dwie obrony projektów dyplomowych magisterskich opracowanych na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej na kierunku architektura krajobrazu w Katedrze Architektury Krajobrazu. Autorki prac – inż. arch. kraj. Aleksandra Szczypka i inż. arch. kraj. Wiktoria Bogdanowicz – podjęły temat zagospodarowania centrum komunikacyjnego w szerszym kontekście urbanistycznym i krajobrazowym, powiązań komunikacyjnych z centrum miasta, jak i okolicznymi osiedlami, w tym pieszych szlaków turystycznych i rekreacyjnych oraz zielono-błękitnej infrastruktury.
Zwrócono szczególnie uwagę na zagadnienia dostępności (inkluzyjności przestrzeni), tożsamości miejsca oraz rozwiązania pro-środowiskowe (ekologiczne). W zaproponowanych rozwiązaniach projektowych dla centrum komunikacyjnego uwzględniono wyniki partycypacyjnych warsztatów projektowych pt. „Centrum komunikacyjne Hrubieszowa – nowa brama do miasta”, które odbyły się w maju br. w Hrubieszowie, i w których uczestniczyły obie Dyplomantki, pełniąc funkcje liderów zespołów.
Obie prezentowane prace są nie tylko zwieńczeniem studiów II stopnia na kierunku architektura krajobrazu, ale także dowodem na włączenie do projektowania krajobrazu niezmiernie ważnej problematyki zrównoważonego rozwoju oraz wdrażania rozwiązań proekologicznych i prospołecznych.
Autorka: inż. arch. kraj. Aleksandra Szczypka
Tytuł pracy: „SYSTEM RUCHU PIESZO−TURYSTYCZNEGO ORAZ TERENÓW REKREACYJNYCH W CENTRUM HRUBIESZOWA”
Promotor: dr hab. inż. arch. Agnieszka Ozimek
Konsultacje komunikacyjne: dr inż. Mariusz Dudek
Konsultacje przyrodnicze: mgr inż. Katarzyna Fabijanowska
Recenzent: dr hab. inż. arch. Jadwiga Środulska-Wielgus, prof. PK
Krótki opis projektu (fragmenty z autorskiego opisu pracy dyplomowej):
Przedmiotem opracowania jest projekt systemu ruchu pieszo-turystycznego oraz terenów rekreacyjnych w centrum Hrubieszowa. Celem projektu jest zagospodarowanie i wprowadzenie nowych rozwiązań w zakresie dostępności, transportu publicznego, zielonej infrastruktury, rozwiązań proekologicznych, małej architektury, a także identyfikacji wizualnej i tyflografiki, przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii w przestrzeni publicznej, uwzględniając szczególny charakter miejsca oraz potencjał lokalizacji. (…) Tworząc koncepcję skupiono się na powiązaniu zewnętrznych szlaków komunikacyjnych, pełniących rolę edukacyjną, z istniejącym układem przestrzennym centrum Hrubieszowa oraz uporządkowaniu i dostosowaniu ich do współczesnych standardów. Jednocześnie dążono do wykreowania oryginalnej formy architektoniczno-krajobrazowej centrum komunikacyjnego, spełniającego przyjęte założenia funkcjonalne. Skupiono się, również na wykreowaniu nowej przestrzeni rekreacyjnej nad Kanałem Ulga, w pobliżu Hrubieszowskiego Domu Kultury. Miejsce to charakteryzuje się dużym potencjałem zarówno widokowym, jak i krajobrazowym. Znajduje się na trasie często przemierzanej przez mieszkańców, a szczególnie uczniów pobliskiej szkoły. Wymaga wprowadzenia licznych udogodnień w zakresie komunikacji oraz podniesienia jego walorów estetycznych. Przewiduje się, iż będzie to przestrzeń przeznaczona do wypoczynku oraz aktywnego spędzania czasu. Projekt odkrywa potencjał niezwykle bogatej flory i fauny, a także walory przyrodnicze i klimatyczne (…). Bogata historia i tradycja regionu znajduje odwzorowanie w kompozycji i estetyce projektowanych elementów zagospodarowania terenu. Charakterystyczna struktura przestrzenna wpłynęła na zastosowane rozwiązania komunikacyjne oraz przebieg projektowanych szlaków pieszo-turystycznych. (…)
Jako detal urbanistyczno-krajobrazowy zaprojektowano przestrzeń nowego centrum komunikacyjnego i (…) budynek dworca o charakterystycznej, nowoczesnej konstrukcji, stanowiący nową dominantę architektoniczną, zaniedbanej dotąd przestrzeni. Obiekt wpłynie na zwiększenie komfortu użytkowników. Budynek będzie zaopatrzony w sanitariaty, odpowiednio ogrzewany zimą, a klimatyzowany latem. Dzięki licznym przeszkleniom, przestronna poczekalnia umożliwi pasażerom obserwację nadjeżdżających pojazdów. W zakresie infrastruktury na terenie dworca przewidziano cztery zadaszone stanowiska dla autobusów regionalnych, jedno stanowisko dla autobusów dalekobieżnych, trzy stanowiska dla taksówek, oraz dwie strefy postojowe K+R. Wprowadzono nowy system oświetlenia. Zlikwidowano bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Osoba na wózku, dzięki odpowiednio wyprofilowanym, licznym pochylniom, bez problemu będzie mogła dostać się na dworzec oraz perony. z kolei dla osób niewidomych przygotowano linie prowadzące, ułatwiające poruszanie się oraz tyflomapę do uzyskiwania niezbędnych informacji. Dodatkowym wsparciem będzie informacja głosowa. Nowoczesnym elementem będą tablice wyświetlające rozkłady jazdy wewnątrz budynku. Projekt objął również zmiany w nawierzchni oraz nowe nasadzenia zieleni. (…) Na terenie dworca przewidziano ruch jednokierunkowy, bez zmiany jego dotychczasowej organizacji. Będzie to miejsce (…) integrujące lokalną społeczność. Projekt zakłada doposażenie terenu o nowe strefy funkcjonalne, pełniej wykorzystujące potencjał lokalizacji. Celem opracowania nowego węzła komunikacyjnego jest przede wszystkim uporządkowanie i wprowadzenie ładu w zdezorganizowanej dotychczas przestrzeni oraz wykreowanie miejsca funkcjonalnego, estetycznego i ekologicznego.
Następnym kluczowym założeniem jest (…) zaprojektowanie nowej przestrzeni rekreacyjnej (…) wokół kładki, umożliwiającej przedostanie się z ulicy Podzamcze na ulicę 3 Maja. Projekt zagospodarowania brzegów Kanału Ulga zakłada podkreślenie tej specyficznej, cennej przyrodniczo przestrzeni i wzmocnienie otwarć widokowych w kierunku centrum miasta. Jest to miejsce ważne nie tylko z punktu widzenia komunikacyjnego, ale także przez wzgląd na istniejący w pobliżu niegdyś zamek, oraz powiązania widokowe z wieżą kościoła i cerkwi. Przestrzeń, występującej na projektowanym obszarze skarpy, została ukształtowana w formie organicznych, zielonych tarasów. Pozwoli to lepiej zintegrować obszar tuż za murem Hrubieszowskiego Domu Kultury z nadwodną promenadą. Łagodnie opadający, w kierunku „kanału ulgi” teren, stanowić będzie przestrzeń do rekreacji z wyeksponowanym widokiem na wodę. Ponadto zaprojektowane tarasy i liczne, możliwe do zaaranżowania siedziska, stwarzają okazję do organizacji imprez i wydarzeń kulturalnych. Tarasowy charakter skarpy pozwala na poszerzenie wybranych platform oraz wpisanie w ich obszar dodatkowych funkcji. Szeroki pas promenady nad rzeką zostanie zaaranżowany, jako ścieżka edukacyjna o charakterze przyrodniczym. Projekt przewiduje lokalizację instalacji, w postaci tablic informacyjnych, mających uświadamiać potencjał tkwiący w dziedzictwie historycznym i kulturowym miasta. Całość opracowania dopełni spójna identyfikacja wizualna, w postaci elementów małej architektury i odpowiednio skomponowana zieleń.
Autorka: inż. arch. kraj. Wiktoria Bogdanowicz
Tytuł pracy: „HRUBIESZOWSKIE BULWARY – CENTRUM KOMUNIKACYJNE W KONTEKŚCIE ZIELONEGO UKŁADU MIASTA”
Promotor: dr hab. inż. arch. Urszula Forczek-Brataniec, prof. PK
Konsultacje komunikacyjne: dr inż. Mariusz Dudek
Konsultacje techniczne: dr inż. Marta Łapuszek
Recenzent: dr hab. inż. arch. Agnieszka Ozimek
Krótki opis projektu (fragmenty z autorskiego opisu pracy dyplomowej):
Celem projektu jest opracowanie koncepcji zielonego układu miasta Hrubieszowa – „Hrubieszowskich Bulwarów”. (…) Koncepcja „Hrubieszowskich Bulwarów” to szkielet dopełniający i porządkujący układ zieleni w mieście. Układ opiera się na 4 ulicach: Marszałka Józefa Piłsudskiego, Ludnej, Prostej, Stanisława Staszica oraz (…) Centrum Komunikacyjnym. Ostatni element będzie nie tylko na nowo zaprojektowanym dworcem autobusowym, ale także nową, bezpieczną przestrzenią wokół obiektów usługowych, stanowiącą centrum życia mieszkańców Hrubieszowa. (…) Głównym celem było zapewnienie jak największej ilości przestrzeni zielonych z zachowaniem wszystkich wytycznych, co do kształtowania przestrzeni komunikacyjnych. W miejscach, gdzie tylko jest to możliwe pasy ruchu zostały zwężone do minimalnych szerokości, kosztem czego powstały nowe tereny zieleni bądź ścieżki rowerowe. Projekt zakłada również uzupełnienie istniejącego systemu zieleni, dlatego rośliny, które zostały zaproponowane to gatunki rodzime, występujące na terenie miasta. Podczas kształtowania nowych układów ulic oraz zagospodarowania przestrzeni dworca kierowano się ideą krajobrazu codziennego, tzw. everyday landscape. Postawiono na proste rozwiązania, poprawiające jakość życia codziennego mieszkańców miasteczka. Zwornikiem całego układu Hrubieszowskich Bulwarów jest Centrum Komunikacyjne, na które składa się dworzec autobusowy oraz otaczająca go przestrzeń o charakterze usługowo-rekreacyjnym. Projekt dworca jest w pełni inkluzyjny, a rozwiązania, które zostały zaproponowane odpowiadają potrzebom mieszkańców. Przestrzeń dworca została przeprojektowana w taki sposób, aby stwarzała jak najmniej miejsc kolizyjnych. W projekcie dużą uwagę zwrócono na aspekt błękitno-zielonej infrastruktury. Wprowadzając takie rozwiązania jak ogrody deszczowe, łąki kwietne czy zielone dachy, pozwalające na odprowadzenie i magazynowanie wody deszczowej. Rozwiązania te mają głównie na celu łagodzenie skutków miejskiej wyspy ciepła, polepszenie jakości powietrza oraz stworzenie miejsc spotkań i aktywności na świeżym powietrzu. Wprowadzanie elementów błękitno-zielonej infrastruktury przynosi również korzyści dla przyrody, umożliwiają one migrację gatunków (…) oraz tworzą miejsca dla swobodnego rozwoju przyrody – schronienia dla zwierząt, polepszenie warunków glebowych dla rozwoju roślin. Nowy układ kompozycyjny tworzy przyjemną dla człowieka przestrzeń, w której można poczekać na autobus, zrobić zakupy lub spędzić wolny czas (…). Kompozycja nawiązuje do małomiasteczkowego charakteru miasta i stanowi jednolitą całość pod względem funkcjonalnym oraz estetycznym.
